Enes Demirağ

Yapay Sinir Ağları

Yapay Zeka nedir? Faydaları ve Tehlikeleri nelerdir?

Makineler düşünebilir mi? Ünlü bilgisayar bilimcisi Alan Turing’in 1950 yılında “Computing Machinery and Intelligence” isimli makalesinde sorduğu bu soru ile başlayan yapay zeka serüveni her geçen gün hız kazanarak yoluna devam ediyor. Yapılması imkansız diye düşünülen onlarca görev artık yapay zekanın yardımı ile tamamen bilgisayarlar tarafından yapılıyor. Uzun zamandır devam eden yapay zeka çalışmaları günümüzde dijital verinin büyüklüğü ve bilgisayarların işlem gücündeki artış sayesinde gittikçe hız kazanıyor.

80’li yıllara kadar pratik bir gelişme olmayan yapay zeka alanındaki çalışmaların bir anda yükselişe geçerek günümüzde neredeyse her alanda kullanılmaya başlamasının sebeplerinden bir diğeri ise “Artificial Neural Network (Yapay Sinir Ağı)” modelidir. İlk yapay sinir ağı modeli çok önceleri tasarlanmış olsa da, pratik alanda kullanılmaya başlaması çok daha sonraları mümkün olmuştur. İnsan beyni ve sinir sisteminin çalışma prensibinden esinlenilerek oluşturulmuş bu model sayesinde yapay zeka tıpkı insanlar gibi “öğrenme” yeteneği edinmiştir. Bu model sayesinde yapay zeka, eğitilme süresi boyunca yaptığı hatalardan öğrenerek gittikçe daha iyi olabilmektedir. Bu modelde insan beynindeki nöronlar yerine “perceptron” dediğimiz işlem birimleri kullanılır ve bunlar bir ağ yapısı ile birbirine bağlıdır.

Yapay zekanın gelişim hızı birçok insanı korkutur derecede. Eğer siz de “Yapay zeka acaba birgün insanlardan daha iyi olabilir mi?” diye düşünüyorsanız, cevap evet! Esasında günümüzde yapay zeka birçok belirli görevi insanlardan çok daha iyi ve hızlı bir şekilde yapabiliyor ve bu çok da yeni bir gelişme sayılmaz. Örneğin IBM 1997 yılında geliştirdiği DeepBlue isimli yapay zeka ile dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov’u yendi. 2016 yılında Google geliştirdiği AlphaGo isimli yapay zeka ile satrança göre hamle sayısı çok daha fazla olan go oyununda dünya go şampiyonu Lee Sedol’u yendi. Bu başarılar, yapay zekanın insanlardan daha iyi olduğu daha birçok alandan sadece iki tanesi. Günümüzde yapay zeka sadece oyun veya teknoloji alanlarında değil, aynı zamanda sanat ve tasarım gibi alanlarda da gayet başarılı bir şekilde gelişiyor.

Her ne kadar belirli görevlerde insanlardan daha iyi olsa da yapay zeka, insan zekası ile boy ölçüşebilecek bir seviyede değil. Peki bir gün yapay zekanın tam anlamıyla insanlardan daha zeki olabilmesi mümkün mü? Bu sorunun cevabı SpaceX ve Tesla şirketlerinin sahibi olarak tanıdığımız ve yapay zeka gelişmelerinde sıkça adını duyduğumuz Elon Musk’a göre evet. Kendisi yapay zekanın bir gün insanları geçeceğinden emin ve korkuyor. Bu konuda önlemler alınması gerektiğini söylüyor. Ancak 2019 yılında Şangay’da Elon Musk ile bir araya gelen Alibaba’nin sahibi Jack Ma’ya göre korkulacak bir şey yok ve yapay zeka hiçbir zaman insanı alt edemeyecek. Tabiki yapay zeka alanında tartışılacak daha birçok konu var ve bu gibi konularda farklı düşüncelere sahip olmak çok doğal. Unutmamalıyız ki bilim ve teknolojideki gelişmelerin neredeyse hepsi farklı düşünceler sayesinde oluşmuştur.

Her ne olursa olsun, çağımızın en büyük gelişmelerinden birisi olan yapay zekanın içerisinde yaşadığımız dünyayı hızla değiştirdiği ve ilerleyen zamanlarda etkisinin daha çok ortaya çıkacağı kesindir.